بررسی درس

ستایش

عنوان تحمیدیه : « یاد تو »

اهداف آموزشی

1-     آشنایی بیش تر با تحمیدیه (ستایش)

2-     توانایی ارتباط صمیمانه با پروردگار

3-     تقویت علاقه و باور نسبت به حمد و ستایش الهی

روش های پیشنهادی تدریس

این درس را به روش کارایی تیم می توان تدریس کرد .

 مراحل کار مبتنی بر این روش عبارت اند از :

1-     گروه بندی کلاس (هر سه یا چهار نفر در یک گروه)

2-     از اعضای هر گروه می خواهیم که درس را در زمان تعیین شده به صورت فردی صامت خوانی کنند .

3-     با طرح پرسش هایی دانش آموزان را به بررسی دقیق تر درس دعوت می کنیم . هر دانش آموز به صورت انفرادی پاسخ خود را به کلاس عرضه می کند .

4-     پرسش ها مجدداً مطرح می شود و دانش آموزان در گروه درباره ی آن ها بحث ، بررسی و مشورت می کنند .

5-     پس از خواندن دقیق معلّم یا استفاده از نوار کاست (ضبط شعر همراه با موسیقی) و چند نفر از دانش آموزان شعر را می خوانند .

6-     جمع بندی درس با بهره گیری از نظرگاه های دانش آموزان و معلّم .

 

نکات مهمّ درس

1-     در سنّت ادبی و فرهنگی ما معمولاً هر کتابی با تحمیدیه و ستایش پروردگار آغاز می شود . این گونه ستایش ها با طرح صفات الهی ، عجز انسانی و نیاز انسان به پروردگار همراه است . در این سروده ی زیبا نظامی ، با استعانت از پروردگار بزرگ به توانایی ها و قدرت خداوند اشاره کرده است و خواستار عنایت خداوند و نزدیکی هر چه بیش تر به اوست .

2-     نظامی : حکیم نظامی گنجوی ، از بزرگان شعر زبان فارسی در قرن ششم است . از مادری کردنژاد زاده شد و همه ی عمر خود را در گنجه به زهد و عزلت سپری کرد . درباره ی این شاعر گرانقدر گفته شده است : نظامی از شاعرانی است که بی شک او را در شمار ارکان شعر فارسی و از استادان مسلّم این زبان دانست ، وی از سخن گویانی است که مانند فردوسی و سعدی توانست با ایجاد یا تکمیل سبک خاصّی توفیق یابد . تنها شاعری که توانست شعر تمثیلی را در زبان فارسی به حدّ اعلای تکامل برساند ، نظامی است .

آثار وی عبارتند از : دیوان قصاید ، غزل ها و قصاید ، مثنوی مخزن الاسرار ، مثنوی خسرو و شیرین ، مثنوی لیلی و مجنون، مثنوی هفت پیکر ( هفت گنبد ، بهرام نامه ) و مثنوی اسکندرنامه( مشتمل بر دو بخش شرف نامه و اقبال نامه ) .

تاریخ وفات این شاعر بزرگ را سال 614 هـ . ق ذکر کرده اند و مدفن وی در شهر گنجه است .

خواجه عبدالله انصاری : خواجه عبدالله بن محمّد انصاری هروی در سال 396 هـ . ق به دنیا آمد . وی از محدّثان بزرگ و از عرفای نامی ایران زمین است . از مشایخ صوفیه به شیخ ابوالحسن خرقانی ارادت می ورزید و سپس جانشین وی شد . از آثار او به زبان عربی می توان « ذم الکلام » و « منازل السائرین » را نام برد . رساله ی فارسی ایشان عبارتند از : زادالعارفین ، رساله ی دل و جان ، کنزالسالکین ، ارادت نامه ، قلندرنامه ، الهی نامه و ... که مشهورترین آن ها مناجات نامه است . وی طبقات الصوفیه عبدالرحمن سلمی را در مجالس وعظ با اضافاتی به زبان هروی قدیم املا کرد و یکی از مریدان آن را جمع کرد و در قرن نهم عبدالرحمن جامی آن را به فارسی معمول برگرداند و نام آن را « نفحات الانس » گذاشت . خواجه عبدالله در سال 481 هـ . ق درگذشت .

برگرفته از کتاب راهنمای معلّم